نوشهر، یکی از شهر های زیبا، جذاب و دلربای کشورمان ایران است، این شهر در غرب استان مازندران قرار گرفته است. و یکی از مهم ترین شهر های این استان به شمار می رود؛ شهر نوشهر با جمعیتی حدودا ۵۰ هزار نفری یکی از شهر های پر جمعیت شمال کشورمان است، که به همین دلیل از امکانات فراوانی برای ارائه خدمات به گردشگران و مسافران بهره مند است.  

زبان مردم این شهر به زبان طبری با گویش کجوری صحبت می کنند، این گویش به گویش مردم شهرهای نور و چالوس شبیه است.

تاریخچه شهر نوشهر

این شهر در گذشته از دو بخش تشکیل شده بود، یک بخش جلگه ای و بخش دیگر کوهستانی، این دو بخش به نام های بخش دشتی و کوهی کجور نامیده می شوند. و بخشی از شهر تاریخی رویان بوده است. شهر رویان تشکیل شده از شهر های امروزی چالوس، نوشهر و نور بود، که سلسله پادوسبانیان بر این شهر حکمرانی می کرد. شهر نوشهر قدمتی جدید تر نسبت به این شهر تاریخی دارد؛ قدیمی ترین نام شهر نوشهر، سنگ تجن می باشد. نام این شهر در دوره قاجار به خاچک تغییر پیدا کرد. شکلگیری این شهر از روستای گردکل و منطقه شهر پشت است. در دوره قاجاریه به خاطر نزدیک بودن به دریا و مناسب بدن آن جهت پهلو گرفتن کشتی و مبادله کالا بین ایران و روسیه، مورد توجه فردی به نام خاجیک قرار گرفت. بعد از گذشت مدتی مورد توجه حبیب الله خان سردار خلعتبری واقع شد و به دلیل اجرای فعالیت های عمرانی توسط این فرد، نام شهر به حبیب آباد تغییر پیدا کرد، در ادامه نام دهنو برای آن اتخاذ شد، در نهایت در سال ۱۳۱۸ به دلیل ایجاد بندر نوشهر به نوشهر تغییر نام داد.

موقعیت جغرافیایی

این شهر در استان مازندران است که از بالا توسط دریای خزر، از پایین توسط رشته کوه البرز، از غرب توسط چالوس و از شرق توسط شهرستان نور محصور شده است‌.

موقعیت مکانی شهر ها و بخش ها

این شهر دارای سه شهر به نام های شهر نوشهر، شهر کجور و شهر پول است. نوشهر از دو بخش به نام های مرکزی و کجور تشکیل شده است. این شهر دارای ۶ دهستان به نام های خیرو کنار، بلده کجور، کالج، پنجک، رستاق و توابع کجور است. کجور بزرگ ترین بخش آن است؛ که حدود دو سوم آن را پوشش می دهد.

مشخصات اجتماعی

جمعیت، شهر نوشهر بر اساس آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۵ صورت گرفت؛ جمعیتی در حدود ۴۹۴۵۵ نفر را در خود جای داده است.

زبان مردم این شهر طبری است؛ که آن را با گویش کجوری همراه می کنند

جاذبه های گردشگری

نوشهر دارای طیف وسیعی از جاذبه ها و مناطقی است که مشابه آن در هیچ کجا یافت نمی شود، این جاذبه ها از تنوع و گسترش فراوانی بهره می برند، در این میان می توان به جنگل سیسنگان، تنگه هموشیکر، جاده میره، گرمو دره، پارک جنگلی سیسنگان، رودخانه و پل خیرو، رودخانه و پل ماشلک، رودخانه و پل گردکل، رودخانه و پل کرو کرود سر، روستای سندلوس، آبشار چلندر، روستای لرگان، روستای حیرت، دیو چشمه، چشمه گردو، جنگل خانیکان، سواحل زیبا، دریاچه ارواح و دوازده قلب اشاره کرد.

ساحل سنگی

از سد آویدر هم نباید غافل شد، این سد در ۳۰ کیلومتری شرق شهرستان نوشهر و در نزدیکی پارک جنگلی سیسنگان قرار گرفته است؛ این سد به علت فاصله دوری که از دریا دارد و در دل کوهستان جا خوش کرده است، از رطوبت کمتری نسبت به مناطق ساحلی برخوردار است.

یکی از جاذبه های جذاب شهر نوشهر روستا های زیبا و جذاب آن است؛ از میان این روستا های دل انگیز می توان به لتینگان، کشک سرا، مزگاه، کجور، پند پی، چلک علیا، حیرت و صلاح الدین اشاره کرد،

سوغات و صنایع دستی شهر نوشهر

شهرستان  نوشهر یکی از شهر هایی است که از سوغات خوراکی بسیار متنوعی برخوردار است؛ این شهر با خوراکی هایی هم چون برنج، چای، محصولات لبنی، ترشیجات، انواع ماهی های تازه و شیرینی های مخصوص خودش که در نوع خودشان بی نظیر هستند، از گردشگران پذیرایی می کند.

از شیرینی های این استان می توان به قماق، آغوز نان، پشت زیک، رشته به رشته و برنجک اشاره کرد.

شهر نوشهر از منظر صنایع دستی نیز یکی از غنی ترین شهر ها در ایران به حساب می آیند، مردان و به ویژه زنان نوشهری هنرمندانی خبره و باذوق هستند که هنر هایی مانند سوزن بافی، جاجیم بافی، گلیم بافی، حصیر بافی، نمد مالی، قلاب بافی، سفال گری، لاک تراشی و ترمه دوزی را به بهترین شکل اجرا می کنند و محصولات بی نظیری را به فروش می رسانند.  

آثار تاریخی نوشهر

شهر نوشهر دارای  آثار تاریخی زیبا و منحصر به فردی است که از قدمت بالایی بهره می برند، در این میان می توان به بندر نوشهر که یکی از بزرگ ترین بنادر ایران است، بازار روز نوشهر که با سبک خاص معماری خود و فروش ماهی به صورت چوب زدن یک از جذاب ترین جاذبه های شمال کشور است و چشمه گردو که دارای آبی زال است و در چهار کیلومتر نوشهر و در روستای سنگ تجن قرار دارد و پر آب ترین چشمه غرب مازندران است؛ اشاره کرد.

چشمه گردو شهر نوشهر

در انتها نیز می توان از قلعه کیومرث، موزه کندلوس و آرامگاه درویش امیر به عنوان جاذبه های تاریخی نوشهر نام برد.

حمل و نقل

بندر نوشهر، این بندر یکی از بزرگ ترین بندر های ایران و نزدیک ترین بندر به تهران است، این بندر یکی از ورودی ها و خروجی های مهم کالا در ایران است. این بندر با بیش از ۵۰ سال سابقه، یکی از بنادر قدیمی و پر سابقه ایران است‌

فرودگاه نوشهر

شهر نوشهر دارای یک فرودگاه داخلی با تمام امکانات است، که به صورت روزانه سفر های مختلفی را به سمت شهر های مختلف ایران از جمله تهران، شیراز، مشهد و... را به انجام می رساند. این فرودگاه به علت پتانسیل بالای خود توانایی تبدیل به یک فرودگاه بین المللی را دارا می باشد.

راه آهن نوشهر

این شهر در مسیر طرح راه آهن شمال قرار دارد و با راه اندازی این خط راه آهن، این شهر با توسعه چشم گیری مواجه می شود.